Luisteren is, net zoals lezen, een complexe vaardigheid die niet geïsoleerd kan getraind worden. Om informatie uit een mondelinge boodschap te herkennen, verbinden en beoordelen hebben leerlingen verschillende luister- en spreekstrategieën nodig. In deze toelichting vind je alle bouwstenen om mondelinge taalvaardigheid te trainen.
Het verwerken van mondelinge boodschappen is de katalysator voor het slagen van een meerderheid van de arrangementen die we leerlingen aanbieden. Het verwerken van mondelinge boodschappen leren leerlingen het sterkst in betekenisvolle situaties. Luisteren is een strategische vaardigheid die zich met veel ZILL-doelen laat verbinden.
In deze illustratie ‘Op stap in de tijd’ uit de ZILL-bib zetten leerlingen hun luisterstrategieën in om informatie over een historische figuur coöperatief te verwerken.
Bij de ontwikkeling van de nieuwe taalscreening voor 5-jarige kleuters werd onderzocht of en hoe de taalvaardigheid kon worden gemeten. De ontwikkelgroep koos voor een focus op luistervaardigheid. Luistervaardigheid blijkt namelijk een zeer goede voorspeller voor schoolsucces in het eerste leerjaar. Daarenboven is het ook praktisch haalbaar om dit bij kleuters te evalueren.
In lijn met de ontwikkelingsdoelen en andere referentiekaders voor taaldoelen in de kleuterklas, staat in de screening de vaardigheid van kleuters centraal om
- mondelinge instructies te begrijpen;
- korte mondelinge informatieve mededelingen te begrijpen;
- korte mondelinge narratieve boodschappen (bv. een kort verhaaltje) te begrijpen;
- mondelinge vragen te begrijpen.
Bij het screenen van deze vier luistervaardigheidsdoelen wordt heel wat schoolse woordenschat geïntegreerd die kleuters aan het einde van de derde kleuterklas best kennen om goed te kunnen starten in het eerste leerjaar.
Uit ‘Taalscreening bij aanvang van het leerplichtonderwijs. Wetenschappelijk eindrapport’
Meer info over de Koala vind je online. Wat na de Koala? Deze praktijkgids geeft je info over het opstarten en uitbouwen van taalintegratietrajecten.
Op de PRO.-site taalonderwijs Nederlands van Katholiek Onderwijs Vlaanderen kan je
- een kijkwijzer downloaden voor de vormgeving van mondelinge taalvaardigheid in je klas
- een materialenbank voor luisteren raadplegen
Op de evaluatiebox basisonderwijs vind je ter illustratie evaluatie-instrumenten om de luistervaardigheid breed te evalueren.
De ZILL-site helpt je op weg met deze illustraties
en praktijkvoorbeelden.